Pokrzywa

(zbiór kwiecień-maj)

To wyjątkowe zioło lecznicze i niewykorzystanie go to grzech zaniechania. Najwięcej substancji czynnych zawiera pokrzywa przed kwitnięciem, czyli koniec kwietnia - początek maja. Pokrzywa od lat towarzyszy ludziom i ich domostwom. Rośnie wszędzie tam, gdzie gleba jest próchnicza i bogata w azot. 

Lecznicza historia

Przez większość z nas traktowana jest jako uciążliwy, nieprzyjemny chwast, w lecznictwie należy do roślin znanych i wykorzystywanych od zarania dziejów.  Ojciec medycyny Hipokrates wyróżniał tę roślinę jako najskuteczniejszy lek oczyszczający krew. Św. Hildegarda zaliczała ją do roślin rozgrzewających i osuszających i zalecała m.in. na krwawienia, brak pamięci (wymieszaną z olejem), kamienie w nerkach, potencję czy jako jarzynę. 

Zbiór

Roślinę zbiera się w suchy, pogodny dzień, ścinając całą roślinę tuż nad ziemią, przed kwitnieniem. Jeśli zebraną pokrzywę przeznaczamy do suszenia to po przywiędnięciu odrywamy liście od łodyg i rozkładamy cienką warstwą na papierze w przewiewnym, zacienionym miejscu.

Liście zawierają chlorofil, kwasy organiczne, witaminy A, E, C, B,K, flawonoidy, garbniki, związki aminowe, sole mineralne.

Jesienią i wczesną wiosną zbieramy korzenie i kłącza. Wykopujemy je, oczyszczamy z ziemi, odcinamy części nadziemne, myjemy i suszymy. 

W kłączu i korzeniu znajdują się: kwasy organiczne, sole mineralne (magnezu, manganu, fosforu, żelaza, potasu, krzemu), fitosterol, lecytyna.

Zastosowanie

- pokrzywa jest przede wszystkim lekiem krwi - zwiększając poziom żelaza, pobudza organizm do produkcji czerwonych krwinek i hemoglobiny. Nie ma więc lepszego leku na anemię niż sok z pokrzywy (najlepiej połączyć z wit. C)
-

- roślina jest bogata w sole mineralne oraz witaminy, dlatego polecana jest szczególnie chorym po przebytej chemioterapii.

- oczyszcza organizm z toksyn i kwasu moczowego,

- wzmacnia układ odpornościowy,

- łagodzi obrzęki i skurcze

- działa przeciwnowotworowo

- stosować w przypadku złej przemiany materii,

- na chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy,

- na piasek w nerkach,

- na bóle reumatyczne,

- choroby gruczołu krokowego,

- choroby wątroby, śledziony i trzustki,

- we wczesnej fazie cukrzycy,

- w alergii i katarze siennym

- wzmacnia włosy i paznokcie,
- wyciągi z liści pokrzywy pobudzają wydzielanie soku żołądkowego i działają żółciopędnie. Ułatwiają także trawienie, przyswajanie pokarmów i prawidłowy przebieg procesów przemiany materii. 

PRZEPISY

Sok z pokrzywy

pokrzywa

spirytus

 Ziele pokrzywy delikatnie płuczemy i zalewamy w misce zimną wodą, odstawiamy na godzinę, po tym czasie kroimy na drobne kawałki. Całość mielimy przez maszynkę, odciskamy sok i napełniamy nim wyparzone słoiczki. Niezakonserwowany sok możemy przechowywać w lodówce tylko 3 dni, dlatego jeśli chcemy z niego dłużej korzystać, warto go zakonserwować spirytusem w proporcji 4:1. Pijemy łyżeczkę soku rano na czczo i łyżeczkę na pół godziny przed kolacją przez 2 tyg. Robimy tydzień przerwy i powtarzamy kurację. W ciągu roku możemy stosować takie leczenie tylko przez 4-5 mies.

Mój sposób na sok z pokrzywy

pokrzywa

woda

Ja stosuję szybką i prostą metodę na picie pokrzywy: zbieram pokrzywę, płuczę ją, następnie wkładam do kielicha blendującego, zalewam wodą i miksuję ją na drobno. Otrzymany koktajl przelewam do litrowego słoika i codziennie pijamy rano ok. 1/2-1/3 szkl odcedzonego soku. Dodaję do tego troszkę wit. C, żeby żelazo się lepiej wchłaniało. Robię takie porcje na 2 dni.

Ostatnio zrobiłam większą porcję i odcedzony płyn zamroziłam w postaci kosteczek lodu - będzie na zimową porę.

Sok z wyciskarki wolnoobrotowej (mam już!)

 z odrobiną mniszka :) idzie w kostki lodu :)

Napar z liści pokrzywy

łyżka suszonej pokrzywy

szklanka wody

Pokrzywę zalewamy wrzącą wodą i pozostawiamy na 10 min pod przykryciem do naciągnięcia, następnie cedzimy. 

Pijemy po szklance 3 razy dziennie między posiłkami przez 2-3 tyg, po tym okresie należy zrobić tygodniową przerwę i powtórzyć kurację. Taki napar ma właściwości oczyszczające oraz pomagana krwawienia z nosa, zaburzenia przemiany meterii, w nieżytach górnych dróg oddechowych. Działa jako środek moczopędny i mlekopędny. Uśmierza bóle reumatyczne, gośćcowe i zapalenia nerwu kulszowego.

Wywar z liści pokrzywy

100 g świeżych liści pokrzywy

2 szkl wody

łyżka octu jabłkowego lub spirytusowego

Liście pokrzywy gotujemy w wodzie przez 30 min, pod koniec dodajemy ocet. Pozostawiamy do wystygnięcia, przecedzamy i tak otrzymany płyn wcieramy w skórę głowy. Kurację stosujemy przez kilka dni w przypadku wypadania i siwienia włosów oraz łupieżu i łojotoku.

 Olejek z pokrzywy na koncentrację (wg św. Hildegardy)

5 łyżek suszonych liści pokrzywy

2-3 łyżki oliwy z oliwek

Liście rozcieramy w moździerzu na miałki proszek i dodajemy oliwę. Dokładnie mieszamy i taką papkę wcieramy w skronie i klatkę piersiową przez kilka dni przed snem. Ponoć pomaga na brak koncentracji i zapominanie.

Pokrzywowa nalewka uniwersalna
ziele pokrzywy
spirytus 70%

Jedną część świeżego i bardzo dobrze rozdrobnionego ziela pokrzywy zalać 5 częściami spirytusu. Odstawić w ciemne, suche i dość ciepłe miejsce na 2-3 tyg. Co pewien czas wstrząsać.

Używać 3 razy dziennie po 40-50 kropli w niedomaganiach nerek m.in. skąpym wydalaniu moczu, zatruciach pokarmowych, niewielkich krwawieniach z przewodu pokarmowego, zaburzeniach miesiączkowania, zwłaszcza zbytnich krwawieniach, anemii, upławach, dla pobudzenia wydzielania pokarmu u matek, zaburzeniach jelitowych. Nalewka reguluje też ciśnienie krwi - podnosi lub obniża. Picie soku z pokrzywy lub nalewek pokrzywowych korzystnie wpływa także po kuracjach antybiotykami, przeziębieniach, zaburzeniach krążenia krwi objawiających się chłodem kończyn.

Nalewka pokrzywowa z korzenia (antyreumatyczna)

1 łyżka korzenia pokrzywy

250 ml wódki

Korzenie pokrzywy zebrać jesienią po silniejszych przymrozkach. Korzeń ususzyć i dobrze rozdrobnić, zmiażdżyć. Zalać1 łyżkę korzenia ćwiartką wódki i odstawić na 2 tyg.w ciemne i suche miejsce.

Nacierać dosyć solidnie miejsca zaatakowane reumatyzmem i bolesne.

 

Młode liście pokrzywy dodajemy do wiosennych sałatek oczyszczających i wzmacniających (podobnie jak liście mniszka), można je też przyrządzić jak szpinak lub dodawać do zup ziołowych.

Ocet z pokrzywy

pokrzywa

woda

cukier

 Ocet z pokrzywy robi się tak samo jak ocet jabłkowy i każdy inny ocet. Posiekaną pokrzywę wrzucić do wyparzonego słoja (do ok. 1/2) zalać ciepłą wodą z cukrem (ok. 100 g na 1 l wody, jak da się za dużo to nie szkodzi, gorzej jeśli da się mniej). Zalać tą słodką wodą, na to ręcznik papierowy lub gaza + gumka recepturka i niech sobie tak leży w kuchni z 2 tyg. co jakiś czas przemieszać drewnianą łyżką. Próbować od czasu do czasu, jak poczujecie smak octu to zlać do butelek i niech poleży jeszcze chwilę (tj. kilka tygodni). Można pić jak ocet jabłkowy, i stosować jako wcierka do włosów (rozcieńczyć z wodą).

Miód z pokrzywy

1 szklanka soku z pokrzywy
4 szklanki miodu 

  lub inna proporcja:

1:2

czyli 1 część soku z pokrzywy i 2 części miodu

Świeżą pokrzywę opłucz wodą i wycisnąć sok w wyciskarce wolnoobrotowej lub zmielić w maszynce do mięsa (wtedy papkę włóż w szmatkę lnianą i wyciśnij sok). Równocześnie rozpuść w kąpieli wodnej ostrożnie miód (jeśli nie jest płynny). Po wymieszaniu przelej do słoiczków. Zażywaj łyżeczkę dziennie. Miód pokrzywowy zachowuje właściwości przez 2-3 lata. 

Przecier z pokrzywy do słoika (jak szczaw)

duży pęczek liści pokrzywy
woda 

sól
olej 

Pokrzywy myjemy i gotujemy w pół litra wody około 15 minut. Blendujemy, solimy i przekładamy do pół litrowych słoików. Wierzch każdego słoika zalewamy łyżka oleju , zakręcamy i pasteryzujemy około 15 minut. 

Napój pokrzywowy

świeży sok wyciśnięty z liści pokrzywy - 25 ml
sok malinowy - 200 ml
woda - 100 ml
cukier lub miód

Soki zmieszać  z wrzącą wodą, dodać cukier lub miód do smaku, dokładnie wymieszać, schłodzić. Pić zimny.  Napój znajduje zastosowanie w leczeniu  nieżytów żołądka i jelit, lekkich  biegunek,  cukrzycy,  niedokrwistości,  schorzeń wątroby, wrzodów żołądka i dwunastnicy, żylaków odbytu.

Napój mleczno-pokrzywowy
świeże mleko - 250 ml

świeży sok z liści pokrzywy - 50 ml,
woda - 100 ml
miód

Mleko,  sok  pokrzywowy  i  gotowaną  ostudzona  wodę zmieszać razem, posłodzić miodem do smaku, ochłodzić. Pić schłodzone.  Napój  znajduje  zastosowanie  w  leczeniu nieżytów  żołądka  i  jelit,  lekkich  biegunek,  cukrzycy, niedokrwistości,  schorzeń  wątroby,  wrzodów  żołądka  i dwunastnicy, żylaków odbytu.

Zrobiłam też mydło pokrzywowe :)

Źródło: M. Gorzkowska "Zioła - jak zbierać, przetwarzać i stosować"
M. K. Z. Przybylak "100 nalewek dla zdrowia i smaku"