Szkodliwe ftalany

Ftalany to grupa chemikaliów składająca się z ponad 12 powszechnie stosowanych substancji chemicznych, które można znaleźć w niezliczonych produktach codziennego użytku (DEHP, DIDP, DINP itd). Wszytkie one wyglądają jak przezroczysty olej roślinny, i to dzięki swojej smarowności są tak użyteczne. Niektórych z nich używa się jako plastyfikatorów (tj. zmiękczaczy). Sprawiają one, że winyl, z natury twardy, kruchy i łamliwy, staje się miękki i gumiasty. Stąd też ponad 60% produkcji ftalanów przeznacza się na środki zmiękczające plastik.  Zupełnie inne zastosowanie ma ftalan dietylowy (DEP), który jest dziś obecny we wszystkich kosmetykach i środkach higieny osobistej. Pomaga on nawilżyć pozostałe substancje wchodzące w skład danej formuły, umożliwia różnym balsamom i mleczkom przenikanie w głąb skóry, czyniąc ją tym samym bardziej miękką i delikatną, no i sprawia, że aromat w produktach perfumowanych utrzymuje się o wiele dłużej.
Z powodu tak różnorodnego zastosowania owych związków chemicznych przesiąknięte jest nimi nie tylko środowisko zewnętrzne, ale i ludzkie organizmy. Jest niemalże pewne, że każdy ma ich w organizmie całe mnóstwo.
Dobra wiadomość jest taka, że w przeciwieństwie do innych substancji chemicznych (np. kwas perfluotooktanowy, wykorzystywany do produkcji teflonu) ftalany szybko ulegają rozkładowi, zarówno w ciele człowieka, jak i w środowisku naturalnym.
Naukowcy badający ludzi zaobserwowali u mężczyzn schemat zaburzeń, który określili mianem "syndromu dysgenezji jąder"b (TDS), na którą składają się; rak jądra, spodziectwo, obniżenie jakości nasienia oraz kryptorchizm - brak jednego lub obu jąder. To właśnie ekspozycja płodu na działanie substancji chemicznych wywołujących zaburzenia hormonalne, w tym ftalanów, są ich główną przyczyną. Im wyższy poziom ftalanów w organizmie matki, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia "syndromu ftalanowego" u jej synka.
Dr Shanna Swan, wykładowca na Wydziale Położnictwa i Ginekologii Uniwersytetu Rochester w Nowym Jorku, przebadała na obecność ftalanów mocz 163 niemowląt. U ponad 80% przetestowanych dzieci wykryto obecność owych substancji. Okazało się, że większość niemowląt miała ciągłą styczność z masą różnych balsamów, pudrów, zasypek i szamponów zawierających ftalany.
Jednak kosmetyki czy produkty higieny osobistej nie są jedynymi winowajcami odpowiedzialnymi za podwyższenie poziomu ftalanów u dzieci i dorosłych.
Oprócz przedmiotów domowego użytku wykonanych z tworzyw winylowych, takich jak zabawki, zasłony prysznicowe, płaszcze przeciwdeszczowe, ftalany obecne są w materiałach budowlanych, wnętrzach samochodów itd.
Ponadto ftalany mogą się dostać do jedzenia zarówno podczas jego przygotowywania, jak i pakowania. Kontakt jedzenia z folią spożywczą, opakowaniami z plastiku - wszystko to niesie ryzyko przedostania ftalanów do organizmu, a szczególnie jeśli podgrzewamy jedzenie w takich opakowaniach.
Jednak dziecko jest na ich działanie najbardziej narażone, ponieważ podczas zabawy takimi zabawkami często wkładają sobie palce do buzi czy też gryzą zabawki.

Standardy bezpieczeństwa dotyczące zabawek nadal są niskie. Słynne zabawkowe pociągi "Lokomotywa Tomek" jak się okazało (w USA) pomalowane są farbą zawierającą mnóstwo ołowiu (a dzieci to gryzą). Jednak lokomotywę w 2007 roku wycofano z USA. Za to kolejna zabawka - chińska układanka Aqua Dors zawiera halucynogenną substancję GBH (inaczej pigułka gwałtu), lalki Barbie oraz pacynki z Ulicy Sezamowej maluje się farbą z ołowiem, a najpopularniejsze gry planszowe mają w sobie azbest.
W sumie 45 milionów zabawek zostało wycofanych ze sprzedaży przez 12 producentów z powodu trujących składników.
Czy kosmetyki i środki higieny osobistej zawierające ftalany mają znaczący wpływ na poziom owych substancji w organizmach? Podobno istnieją badania nad ich wpływem na poziom w ciele, jednak nie uwzględniają markowych, dostępnych w sprzedaży produktów. Ale jeśli pisze na kosmetykach, że zawiera aromaty, czy że jest perfumowany to prawdopodobnie zawiera ftalany...

A tu na czasie artykuł o gumowych bransoletkach

Źródło: Mordercza gumowa kaczka